Veel productieprocessen in de Nederlandse industrie zijn warmteintensief. Het energieverbruik is een grote kostenpost
en leidt tot de uitstoot van 31 procent van de broeikasgassen in Nederland. Door de stijgende energieprijzen en strengere CO2-maatregelen zal de industrie de komende jaren de focus moeten leggen op energiebesparing. Inzetten op warmteterugwinning wordt daardoor een ‘must’ voor de industrie.
Historisch gezien is energie in Nederland relatief goedkoop dankzij de goedkope winning van Gronings aardgas. Maar de gasproductie in Groningen wordt afgebouwd terwijl CO2– beperkende maatregelen toenemen. Goedkope energie is geen vanzelfsprekendheid meer.
De industrie zal in toenemende mate rekening moeten houden met een sterk fluctuerende gasprijs. De lage vullingsgraad van de aardgasbuffers in Nederland, Oostenrijk en Duitsland is hiervan één van de oorzaken. Ook geopolitieke ontwikkelingen zetten de gasprijs regelmatig onder druk met onvoorspelbare fluctuaties tot gevolg. Zo stegen de prijzen tot €1,71 per Nm3 in december 2021 ten opzichte van €0,17 in januari van 2021.
Figuur 1: Dutch TTF Gas Futures Jan 2020 t/m Mar 2022
De IEA verwacht ook voor 2022 structureel hogere gasprijzen. De Wereldbank verwacht dat de aardgasprijzen in de volle breedte nog verder zullen oplopen. Oorzaken zijn de groeiende wereldbevolking en de daarbij behorende gasvraag vanuit opkomende markten. Daarnaast wordt deze vraag verder gestuwd doordat aardgas een schoner alternatief is dan steenkool en aardolie.
Wood Mackenzie, onderzoeks- en adviesgroep op het gebied van energie en hernieuwbare bronnen, verwacht dit decennium een stijging van meer dan 50% van de wereldwijde vraag naar vloeibaar aardgas (LNG). Door het afbouwen van de winning van Gronings aardgas zal Nederland in toenemende mate afhankelijk worden van deze globale aardgasmarkt.
ABN Amro maakte op basis van de voorspellingen van de Wereldbank een extrapolatie van de huidige aardgasprijs naar 2030. De verwachte stijgende trend is hieronder weergegeven.
Figuur 2: Prognose aardgasprijs grootverbruikers Nederland
Verwerk je vervolgens de verschillende CO2– en andere heffingen, dan stijgt de totale prijs voor aardgas volgens ABN Amro van €0,19 per Nm3 (begin 2021) naar €0,50 per Nm3 in 2030.
Door de stijgende gasprijs gaan bedrijven op zoek naar schone alternatieven zoals bijvoorbeeld groene waterstof. Deze energie- bron is door de beperkte CO2-uitstoot en hoge temperaturen die kunnen worden behaald, een interessante optie.
Echter, volgens ABN Amro wordt groene waterstof de komende periode geenszins goedkoper dan aardgas. Zelfs met de stijgende gas- prijzen en de verwachte invoering van CO2– heffing in het achterhoofd, is gas in 2030 waar- schijnlijk nog steeds goedkoper dan waterstof.
Figuur 3: Vergelijk prognose aardgas prijs en waterstof prijs
Volgens onze berekeningen aan de hand van bovenstaande tabel liggen de energiekosten voor de warmte intensieve industrie in 2030 minimaal 67% hoger dan de huidige energiekosten, ongeacht de gekozen brandstof. Een verdere stijging lijkt niet ondenkbaar. Hierdoor zijn energiebesparingen een must.
Warmteterugwinning is een van de meest kostenefficiënte manieren om energiekosten te besparen. Royal HaskoningDHV/PDC4 voerden met betrekking tot dit onderwerp onderzoek uit voor Project 6-25. Dit project heeft als doel de CO2-emissie van energie-intensieve bedrijven in Nederland te verlagen door versnelde toepassing van innovatieve technologieën.
Het onderzoek laat zien dat warmteterugwinning een grote potentie heeft om energie en CO2 te besparen binnen de Nederlandse industrie. Een mogelijke besparing van 1.200 kton CO2 kan worden behaald door het toepassen van de in het rapport besproken warmte integratie technologieën.
De terugverdientijd is daarbij doorgaans aantrekkelijk. Waar de warmtepomp en warmteopslag-projecten vaak terugverdientijden hebben van 10 jaar of meer, ligt de terugverdientijd bij warmteterugwinning uit rookgassen vaak tussen de drie tot vijf jaar.
Warmteterugwinning is een interessante optie voor een grote range aan industriële processen. Bij warmteterugwinning is het belangrijk om te bepalen waar u concreet mee aan de slag kunt op korte termijn, met de lange termijn doelen in het achterhoofd.
Een succesvol project begint daarom met het inzichtelijk maken van de warmtehuishouding van de hele fabriek. Hoeveel restwarmte produceert mijn bedrijf? Wat kan ik ermee doen? Wat zijn de mogelijkheden van warmteterugwinning en wat levert dit mij op?
Antwoorden op deze vragen leiden tot het kiezen van de beste bedrijfsspecifieke oplossing, een succesvolle warmteterugwinning implementatie, en een significante bijdrage aan energiekosten reductie op korte en lange termijn.
HeatMatrix heeft meer dan tien jaar ervaring met warmteterugwinning uit rookgassen, bakdampen en drooglucht. Wij kunnen onze brede expertise inzetten om oplossingen op maat te ontwerpen naar de behoefte van bedrijfsspecifieke processen.
Wilt u graag meer inzicht in uw warmtehuishouding en mogelijkheden voor warmteterugwinning? Laat dan vrijblijvend een Heat Recovery Opportunity Scan uitvoeren.
